Startuje 6. edycja ogólnopolskiego projektu edukacyjnego „Powstańcy’44

Ogólnopolski projekt edukacyjny „Powstańcy’44 – pamiętamy!” skierowany jest do uczniów szkół podstawowych (klasy 4-8) oraz szkół ponadpodstawowych.

PATRONAT HONOROWY

Informacje o kolejnych patronatach będą uzupełniane na bieżąco.

Cele ogólne projektu:

rozwijanie wiedzy historycznej dotyczącej Powstania Warszawskiego,
budowanie tożsamości narodowej uczniów, rozbudzanie uczuć patriotycznych,
uświadomienie konieczności dbania o pokój na świecie,
realizacja podstawy programowej,
rozwijanie kompetencji kluczowych.

Treści, które należy omówić na lekcjach (minimum 5 do wyboru):

Geneza Powstania Warszawskiego
Przebieg Powstania Warszawskiego
Powstańcze symbole i ich znaczenie
Trzy Warszawy – ulice, schrony i podziemie
Codzienność w czasie powstania (żywność, zdrowie i higiena)
Miłość w czasie powstania
Edukacja w czasie okupacji – tajne komplety
Powstanki – warszawskie kobiety
Życie cywilów podczas powstania
Młodociani żołnierze Powstania Warszawskiego
Dzieci w czasie powstania
Rola Szarych Szeregów
Harcerska Poczta Polowa
Szpitale polowe i pomoc medyczna
Uzbrojenie Powstańców Warszawskich w porównaniu do zasobów okupanta
Powstańcza produkcja broni i amunicji
Sportowcy w Powstaniu Warszawskim
Artystyczny wymiar Powstania Warszawskiego – kultura i sztuka w okresie okupacji
Odwaga i heroizm powstańców – analiza życiorysów wybranych postaci
Łączność i komunikacja – prasa, radiostacje, łącznicy, kurierzy i poczta harcerska
Rola religii i duchowieństwa w Powstaniu Warszawskim
Architektura Warszawy przed powstaniem, w trakcie i po jego zakończeniu – analiza zmian urbanistycznych na podstawie zdjęć i relacji
Historia jednej ulicy podczas powstania: studium przypadku, jak wydarzenia wojenne wpłynęły na życie i losy mieszkańców konkretnej ulicy
Sztuka przetrwania w czasie powstania – techniki powstańców i cywilów
Tajemnicze zaginięcia – historia osób, które zaginęły w czasie Powstania i próby ich odnalezienia po wojnie (np. relacja z poszukiwań Krysi – „Ziele na kraterze”),
Humor w Powstaniu Warszawskim – dowcipy, plakaty, piosenki, spektakle
Powstańcza satyra a współczesny stand-up
Gwara warszawska w czasach powstania
Krzysztof Kamil Baczyński – poeta walczącej stolicy
Życie i śmierć Krystyny Wańkowiczówny („Ziele na kraterze” M. Wańkowicza)
Emocje rodzica po stracie dziecka (np. list do Krysi z „Ziela na kraterze” M. Wańkowicza)
Powstanie Warszawskie w popkulturze – moda czy nowoczesny sposób przekazywania wiedzy?
Znaczenie i rola fotografii, książek oraz filmów dokumentalnych z Powstania Warszawskiego
Powstanie Warszawskie a współczesna Warszawa – pomniki, muzea, miejsca pamięci
Dlaczego powinniśmy pamiętać o Powstańcach?
Lekcje historii dla współczesnych: Jakie wartości są w życiu ważne? Jak nie dopuścić do kolejnej wojny?
Wpływ Powstania Warszawskiego na tożsamość narodową Polaków
Etyka wojny w kontekście Powstania Warszawskiego – dyskusja na temat etycznych dylematów i decyzji podejmowanych przez powstańców

Lektury dla klas 7-8 szkoły podstawowej i uczniów szkół ponadpodstawowych – minimum jedna do wyboru (w całości lub fragmenty):

Pamiętnik z powstania warszawskiego – Miron Białoszewski,
Ziele na kraterze – Wańkowicz (fragmenty dotyczące Powstania Warszawskiego),
Warszawskie dzieci ’44. Prawdziwe historie dzieci w powstańczej Warszawie – Agnieszka Cubała,
Miłość bez jutra. Prawdziwe historie zakochanych z obozów, łagrów, więzień i gett – Agnieszka Cubała,
Miłość ’44. 44 prawdziwe historie powstańczej miłości – Agnieszka Cubała,
Kobiety ’44. Prawdziwe historie kobiet w powstańczej Warszawie – Agnieszka Cubała,
Artyści ’44 – Agnieszka Cubała,
Igrzyska życia i śmierci. Sportowcy w Powstaniu Warszawskim – Agnieszka Cubała,
Wolność ’44. Jaką lekcję przynosi nam dziś Powstanie Warszawskie? – Agnieszka Cubała,
Zwyczajni ’44. Ludność cywilna w powstaniu warszawskim – Agnieszka Cubała,
Dziewczyny z Powstania – Anna Herbich-Zychowicz,
Dni walczącej Stolicy – Władysław Bartoszewski
Powstanie ’44 – Norman Davies,
Antygona z Charłupi Małej. Zofia z Surmińskich Dobrzańska – Maciej Rataj,
Galop’44 – Monika Kowaleczko-Szumowska,
Kurier z Warszawy – Jan Nowak-Jeziorański,
Błyskawica. Historia Wandy Traczyk-Stawskiej – żołnierza powstania warszawskiego – Wójcik Michał,
Powstanie Warszawskie. Rozpoznani – Iza Michalewicz, Maciej Piwowarczuk,
Powstańcy – Magda Łucyan,
Wojna chłopięca. Pamiętnik z Powstania Warszawskiego – Bohdan Hryniewicz,
2. K. K. Baczyński – poezja,
Tadeusz Gajcy – poezja,
Józef Szczepański „Ziutek” – poezja,
Archiwum Historii Mówionej – Muzeum Powstania Warszawskiego [dostęp: https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej.html]

lub inne teksty wybrane przez nauczyciela (autorstwa uczestnika powstania lub o tematyce powstańczej).

Lektury dla klas 4-6 szkoły podstawowej:

Fajna ferajna – Monika Kowaleczko-Szumowska,
Zaklęcie na „W” – Michał Rusinek,
Asiunia – Joanna Papuzińska,
Mój tato szczęściarz – Joanna Papuzińska,
Czy wojna jest dla dziewczyn? – Paweł Beręsewicz,
Chwaty. Kolorowanki, łamigłówki i inne zadania – Wydawca: Muzeum Powstania Warszawskiego,
Kotka Brygidy – Joanna Rudniańska,
Krasnale i olbrzymy – Joanna Papuzińska,
Odzyskana niepodległość. 10 opowiadań z XX wieku – Grażyna Bąkiewicz Kazimierz Szymeczko Paweł Wakuła,
Powstanie Warszawskie. Pierwsze dni. Interaktywne spotkanie z historią – Mital Krzysztof

Inne propozycje książkowe oraz baza materiałów dostępnych on-line znajdują się na stronie – TUTAJ.

Metody pracy

Każdy nauczyciel biorący udział w projekcie zobowiązany jest do:

zastosowania TiK,
zastosowania metody projektu,
utrwalenia z uczniami wybranej formy wypowiedzi,
zorganizowania z uczniami zbiórki pieniędzy na rzecz Powstańców oraz wpłacenie ich do skarbonki wspierającej kampanię BohaterON: https://zrzutka.pl/bohateron/s/powstancy44pamietamy-6 można zorganizować zbiórkę i przelać całą kwotę, podając nazwę szkoły oraz miejscowość albo rozesłać link do uczniów, rodziców i nauczycieli za pośrednictwem dziennika elektronicznego (jednak wtedy koordynator zbiórki nie będzie miał informacji o zebranej kwocie). Sumy przelane przez poszczególne szkoły nie będą publikowane – upubliczniona zostanie ostateczna kwota zebrana w ramach całego projektu.

Formularz zgłoszeniowy: https://forms.gle/4UvShSsi1VWYuUbK6

Zgłoszeń można dokonywać do końca grudnia 2025.

Termin realizacji projektu:
1 września 2025 – 18 stycznia 2026

Termin wysyłania sprawozdań:
do 31 stycznia 2026 (podany będzie formularz on-line).

Informacje o bieżącej edycji:

W każdej placówce może brać udział dowolna liczba uczniów i nauczycieli (pod opieką jednego koordynatora, który będzie odpowiedzialny za organizację projektu w szkole, wysłanie zgłoszenia oraz sprawozdania we wskazanym terminie, a także kontakt z organizatorem).

Pod koniec projektu opublikowany zostanie link do wypełnienia sprawozdania z realizacji projektu (w formie formularza Google).

Kontakt e-mail: powstancy44pamietamy@gmail.com .

Nauczyciele oraz placówki otrzymają zaświadczenie za udział w projekcie (wysłane w formacie PDF do samodzielnego uzupełnienia).

Strona projektu na portalu Facebook:

https://www.facebook.com/pg/Powsta%C5%84cy44-pami%C4%99tamy-104097168053194/posts/?ref=page_internal

Na portalu społecznościowym Facebook została założona grupa, która jest miejscem wymiany pomysłów i doświadczeń związanych z projektem.